Coğrafi İşaret: Isparta Gülü

Tescil No: 83

Coğrafi İşaretin Türü: Menşe Adı

Kullanım Biçimi: Markalama

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri: 

Anadolu'da çok eski tarihlerden beri gül çeşitleri yetiştirilmesine rağmen, yağ gülünün kültüre alınması ve gül yağı elde edilmesi 1877-1878 Türk-Rus savaşından sonra Anadolu'ya Kazanlık'tan (Bulgaristan) Türk göçmenleri eliyle olmuştur. Osmanlı Padişahı II. Abdülhamit devrinde (1880'lerde) devlet teşvikiyle Anadolu'nun muhtelif yörelerinde sistemli gülcülük başlatılmıştır. İlk gül bahçeleri Bursa ve İstanbul ile diğer birçok Anadolu ilinde başlatılmış ise de, daha sonraları sadece Isparta, Burdur, Afyon ve Denizli illerinde gelişme göstermiş ve bu yöre ülkemiz gül yağı üretiminin merkezi olmuştur. Isparta'ya gül fidanları ilk defa 1888 yılında, Bulgaristan göçmeni Müftüzade İsmail Efendi tarafından Bulgaristan'ın Kızanlık yöresinden getirilmiştir.

Türkiye florasında 24 gül türü olmasına rağmen gül yağı elde etmek amacıyla kullanılan tür, kültürü yapılan ve Isparta Gülü olarak da bilinen Rosa damascena Mill.'dir.

Rosa damascena Mill. (Yağ Gülü, Pembe Yağ Gülü, Isparta Gülü) gül türünün Rosa gallica L. ile Rosa phoenicia Boiss. türlerinin bir melezi olduğu sanılmaktadır.

Rosa damascena; Isparta Gülü, Pembe Yağ Gülü, Yağ Gülü, Sakız Gülü ve Şam Gülü adlarıyla da bilinen 1.5-3 m arasında boylanan, pembe renkli, yarım katmerli ve kuvvetli kokulu çiçekler açan, çok yıllık, dikenli ve kışa dayanımı yüksek bir bitkidir. Gövdesi silindir biçimli, içi dolu, esmer renkli, çok dallı ve dallar çok sayıda irili ufaklı sert dikenlerle çevrilidir. Yapraklar yumuşak yapılı ve ince tüylerle kaplıdır. Çiçekleri hafifçe sarkık, az ya da çok koyu pembe renkli olup bazen tek tek bulunurlarsa da genellikle salgı tüyleri taşır.

Yağ gülü; mutedil iklim isteyen, etrafı açık, havadar, bol ışıklı arazilerde ilkbahar aylarında kurak, don ve kırağı gibi iklim olayları olmayan, çiçeklenme zamanı ise çiğ düşen iklimleri sever çünkü çiğ yağ gülünde yağ verimini artırmaktadır.

Ülkemizde en fazla yağ gülü üretiminin lsparta'da yapılması, lsparta'da yetişen yağ güllerinin verim ve kalitesinin de yüksek olması halk arasında "Yağ gülünün yetiştirilmesinde en uygun iklim karakterinin Isparta ilinin iklim karakteri" olduğu kanısını uyandırmıştır.

Isparta ili, iklim yönünden iki ayrı bölge olan Orta Anadolu ile Akdeniz Bölgelerinin arasında bir geçit bölgesi teşkil etmektedir. Bu nedenle yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlıdır. Yaz ayları Batı ve Güney Anadolu kadar sıcak olmadığı gibi, kış ayları da Orta Anadolu kadar sert değildir. Yağış olarak tam bir geçit iklim karakterine sahip olup, yıllık yağış miktarı 500-600 mm'dir. Yaz aylarında maksimum sıcaklık 38°C'yi pek geçmediği gibi kışları da -15°C'nin altına nadir olarak düşmektedir.

Ayrıntılı bilgi için tıklayınız.